«رودخانه بلخاب» یکی از رودخانههای تاریخی افغانستان است که در بسیاری از منابع کهن از آن به نیکی نام برده شده است.
رودخانه بلخاب در واقع همان رودخانه بلخ یا آب ۱۸ نهر بلخ، است.
این رودخانه از دامنه شمالی «کوه بابا» و «حصار» منبع میگیرد، بلخاب وقتی که به حوالی شهر بلخ (مزارشریف امروزه) میرسد، زمینهای اطراف خود را آبیاری مینماید و از جنوب غربی شهر تاریخی بلخ گذشته به شهر «آقچه» میرسد.
یکی از ویژگیهای رودخانه بلخاب، شیرینی و صافی و خالص بودن آن است.
این رودخانه که تا بلخ و مزارشریف طول آن است بیش از ۳۵۰ کیلومتر راه طی میکند و بنابراین در این مسیر طولانی صیقل میخورد و خالص میشود.
مهمتر اینکه تمام این مسیر طولانی، کوه و سنگلاخ و دره است.
«واعظ بلخی» در کتاب «فضائل بلخ» در این مورد مینویسد: آنچه در اوصاف آب گفتهاند حکما، در این آب موجود است، اول آنکه شدید الجاری است و منبعش دور و ممرآب و دیگر اینکه بر جای پاک است و از جای کثیف نیست
در منابع معتبر روایی، تفسیری، تاریخی و جغرافیایی رود بلخ، دریای بلخ، نهربلخ زیاد به کار رفته است.
گاهی مراد از آن «دریای آمو» یا «رود جیحون» است که در منابع مختلف عربی و پارسی معروف است و از دریاها و رودهای معروف جهان است.
این رود به نام رود بلخ و نهر بلخ نیز خوانده شده است، مثلاً «شیخ طوسی» از «عبدالله ابن عباس» نقل کرده که گفته است: «اصل نهرهای گوارای عالم ۴ تا است: نهر بلخ، فرات، دجله و نیل» که مراد از نهربلخ همان دریای آمو یا جیحون است.
منابع بسیاری از شیعه و اهل سنت این روایت را از پیامبر اکرم نقل کردند که اصل دریاها ۵ تا بوده است که خداوند آنها را از یک سرچشمه در بهشت، به زمین آورده و جاری کرده است؛ «مقاتل عن عکرمه عن ابن عباس عن النبی: انّ الله تعالی انزل من الجنّۀ خمسۀ انهار؛ سیحون و هو نهر الهند، جیحون و هو نهر بلخ، دجلۀ و الفرات و هما نهرا العراق و النیل و هو نهرمصر، انزلها الله من عین واحدۀ و اجراها فی الارض و جعل فیها منافع للنّاس فی اصناف معایشهم و ذلک لقوله تعالی: «وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَسْکَنَّاهُ فِی الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَی ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ.»
در واقع این رودخانه منبع آبادانی و نعمت و فراوانی و محصولات باغداری زراعی ولایت بلخ است.
ولایت بلخ داری دشتهای مستعد برای زراعت است و این دشتها را میتوان به وسیله شبکههای آبرسانی زیر کشت آورد و موقعیت منطقه بلخاب برای ساخت سد ذخیره آبی روی رودخانه بلخاب مساعد است.
آدرس: ولایت سرپل، ولسوالی بلخاب، رودخانه بلخاب (بلخ رود)
نویسنده:علی سلطانی هروی
شما اولین دیدگاه را ثبت نمایید.