جاذبه های گردشگری هرات باستان

جاذبه های گردشگری و آبدات تاریخی و هنری کهن هرات افغانستان

آشنایی مختصر با هرات باستان؛ با تاریخی کهن و تمدنی ماندگار دارای بیش از ۷۰۰ اثر تاریخی:

شهر هرات که یکی از شهرهای مهم افغانستان است به عنوان یکی از باستانی‌ترین شهرهای متمدن شرق که از زمان باستان دارای بافت اداری و نظام حکومتی بر مبنای عرف و مدنیت بوده که پیشینه آن به قرن‌های پیش از میلاد می‌رسد.

«هرات» به عنوان پایتخت «تیموریان» در دوره فرمانروایی این سلسله دورانی طلایی را پشت سر گذاشت تا جایی که در آن زمان به فلورانس آسیا مشهور شد. «شاهرخ میرزا» فرزند تیمور و همسرش «گوهرشاد بیگم» پایتخت تیموریان را از سمرقند به هرات منتقل کردند. هرات در دوره تیموریان به اوج رونق خود رسید و سده پانزدهم میلادی دوران طلائی هرات بود. زیرا هرات در این دوران از لحاظ پرورش نقاشان، معماران و موسیقی‌دانان به عنوان «فلورانس آسیا» شهرت پیدا کرده بود.

هرات به عنوان نگین خراسان، در قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری در دوره تیموریان، شکوفاترین مرحله تاریخی خود را از نظر گسترش هنر، ادبیات، علوم، عرفان و صنایع دستی و معماری دارا بوده است. هرات که پیشینه تاریخی آن به قرن‌ها پیش از میلاد مسیح می‌رسد، پس از ظهور اسلام به عنوان یکی از شهرهای محوری در مدنیت اسلامی رشد چشمگیری داشت و هم اکنون نیز قطب فرهنگی و اقتصادی افغانستان محسوب شده  که بیش از ۷۰۰ اثر تاریخی را در خود جای داده است و مقصد مهم گردشگران و سیاحان بین المللی است. در کتاب «اوستا» که هزار سال قبل از میلاد نوشته شده است از شهر «هرات» به نام «هریوا» یاد شده و بر اساس تاریخ یونانی نام هرات «آریانا» بوده و هرات از جمله ولایات هفتگانه «آریانه ویجه» که قوم بزرگ آریایی بودند، به شماره می‌رفته است. در دوران صدر اسلام، یعنی در دوران قرون وسطی کشورهای اروپایی، هِرات همراه با نیشابور، مرو و بلخ یکی از چهار قسمت )چهار ربع (خراسان بزرگ بود. هرات را دل خراسان نیز خوانده اند.

هرات از نگاه وجود آب‌های جاری و رودخانه‌های فراوان بسیار غنی است. رود «باران» هرات از روزگاران بسیار قدیم در این منطقه جریان داشته و «هریرود» به عنوان شاهرگ اصلی در آن شایان توصیف است، علاوه بر هریرود می‌توان از رودهای «ادرسکن»، «کروخ»، «کبکان» و «کوشک» نام برد. هرات اولین مزرعه کشت زعفران در زمان آریایی‌ها بوده که به تازگی نیز زعفران هرات توجه بازارهای جهانی را به خود جلب نموده است. در هرات بیش از ۱۲۰ نوع انگور وجود دارد و فرهنگ باغداری در این شهر از زمان تیموریان تاکنون رونق خوبی داشته است.

در حال حاضر هرات بیش از ۲ و نیم میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده و از نظر جغرافیایی با ایران و ترکمنستان همسایه است.در سمت شمال هرات، ترکمنستان، در جنوب ولایت «فراه» و قسمتی از ولایت «غور» در سمت شرق «بادغیس» و «غورات» و در غرب شهر هرات، ایران قرار دارد. سرزمین سرسبز و شاداب هرات در آغوش ۲ سلسله سفیدکوه و سیاه‌کوه آرمیده است.

برخی از آبده ها و آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری هرات باستان:

– مسجد جامع تاریخی هرات؛ پنجمین مسجد جامع بزرگ جهان با قدمتی چند هزار ساله:

مسجد جامع بزرگ شهر هرات که به پنجمین مسجد جامع بزرگ جهان شهرت دارد ؛ یکی از با شکوه ترین مساجد اسلامی است. ساختمان این مسجد به این دلیل که پیش از اسلام نیز عبادتگاه آریایی های موحد بوده، بیش از دو هزار  سال قدمت دارد . در سال ۹۲ هجری بعد از گرایش مردم هرات به دین اسلام، به یکی از بزرگترین  مساجد جهان بدل شده است.

مسجد جامع بزرگ شهر هرات در زمینی به مساحت ۴۶۷۶۰ متر مربع تاسیس شده که مشتمل بر ۴۶۰ گنبد، ۱۳۰رواق، ۴۴۴ فیل پایه، ۱۲ گلدسته، ۴ ایوان، ۴ دروازه، ۴ کتیبه بزرگ مزین با آیاتی قرآنی، اشعار عرفانی عرفا و شاعران بزرگ، ۳ سرای چه، یک منبر سنگی، کتابخانه و وضوخانه می باشد که در زیباترین محل شهرقدیم هرات تاسیس شده و در یک زمان گنجایش بیش از ۱۰۰ هزار نمازگزار را دارد. گلدسته‌های مسجد که برای رساندن صدای اذان ساخته شده، بین۱۷ تا  ۳۶ متر ارتفاع و ۷ تا ۱۰ متر قطر دارد، راس هرکدام دارای ۸ رواق بوده که بام شان با کاشی فیروزه‌ای تزیین یافته است. بیشترین شخصیت‌های بزرگ جهان اسلام همچون «خواجه عبدالله انصاری» و «خواجه محمد تاکی»  در این مسجد تدریس می‌کردند.

– قلعه تاریخی اختیارالدین هرات با قدمتی چند هزار ساله:

از میان بیش از ۷۰۰ اثر تاریخی و باستانی در غرب افغانستان، قعله اختیارالدین یا ارگ هرات که به قلعه اسکندر مقدونی نیز مشهور است یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌‌‏ها در افغانستان است. قلعه‌ای که قدمت تاریخی زیادی دارد و از بقایای حکومت بلند مدت اسکندر مقدونی در این سرزمین است.ارگ هرات مشهور به قلعه اختیارالدین، از باستانی ترین بناهای تاریخی در شهر هرات بجای‌مانده از روزگار «اسکندر مقدونی» می باشد. بنابر روایتی اسکندر پس از تصرف شهر «آرتاکوآنا» (هرات امروزی)، در آنجا این دژ استوار را بنا کرد.

قلعه اختیارالدین حدود (۵۰۰۰) متر مربع مساحت دارد و بلندترین نقطه آن ۲۰ متر می‌باشد. این بنا در حال حاضر دارای ۱۳ برج  می‌باشد و از خشت خام ساخته شده است. برج های قلعه اختیارالدین در زمان شاهرخ میرزای تیموری دارای تزئینات کاشی کاری شد و بقایای حاضر کاشی کاری نشانگر آن است که کتیبه‌ای عظیم به خط ثلث بر روی بدنه قلعه کار شده بوده است. همچنین روی ۲ برج در حال حاضر این تزئینات به چشم می‌خورد در پایین برج کتیبه ای به خط کوفی سفید کار شده و در قسمت بالا در میان گره‌های ترنجی شکل با خطوط کوفی بنائی روبرو هستیم.

– مصلی تاریخی و بزرگ و مناره های هرات باقیمانده از دوران تیموریان:

در سفر به شهر باستانی هرات از فاصله‌ای بسیار دور از هر سمت که به شهر هرات وارد شوید چیزی را به چشم می‌بینید که ستون‌هایی است بسیار بلند و آجری که بقایای مصلی هرات و همان مناره‌ها می‌باشد.

مناره‌های مصلی هرات، یادگار اوج شکوفایی هنر دوره تیموری با ارتفاع بیش از ۳۰ متر که ۵ پایه از آنها امروزه برقرار می‌باشد که هنوز به عنوان نگین هرات از آنها یاد می‌شود. سلاطین تیموری که توجه خاصی به احداث بناهای تاریخی اعم از مساجد، خانقاه‌ها، کتابخانه‌ها و سایر اماکن فرهنگی داشتند و «گوهر شاد بیگم» همسر «شاهرخ میرزای تیموری» برای اولین بار در ۸۲۰ هجری قمری، پروژه احداث «مصلی هرات» را آغاز کرد و این مصلی  شامل مدرسه و مسجد جامع گوهرشاد، مدرسه و خانقاه «سلطان حسین بایقرا»، مسجد جامع «امیر علی شیرنوایی»، «دارالحفاظ»، خانقاه و مدرسه «اخلاصیه» بود. و اکنون در کنار این مناره‌ها مقبره‌های سلطان حسین بایقرا، امیر علی شیر نوایی و گوهرشاد خاتون وجود دارد.

ـ  موزیم بزرگ ملی هرات و آثار فراوان تاریخی با قدمتی چندین هزار ساله:

موزه هرات یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین موزه‌ها در افغانستان و در داخل قلعه اختیارالدین واقع شده‌است. این موزه بعد از موزه کابل، بزرگترین موزه افغانستان به شمار می‌رود.

بیش از ۳ هزار اثر باستانی با پیشینه‌ای بالغ بر ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در موزه هرات وجود دارد. بیشترین آثار موزه هرات را ظروف قدیمی تشکیل می‌دهند، در این موزه آثار باستانی از زمان باختری‌ها، هخامنشی‌ها، طاهریان، سامانیان، غزنویان، غوری‌ها، تیموری‌ها و خوارزمشاهیان وجود دارد. موزه بی نظیری که در هنگام دیدن آن ظرافت‌های کار شده در آثار آن بازدید کنندگان را حیرت زده می‌کند که چگونه در آن زمان با کمترین امکانات چنین اشیای ظریفی با زیبایی تمام ساخته شده‌‌‏اند

بیشتر این آثار متعلق به قرن ۱۰ و ۱۳ میلادی و مربوط به دورانی است که هرات یک مرکز سیاسی و فرهنگی بود. ازاین رو آثار سفالگری، فلزکاری، حجاری و آثار درخشان و شاخصی از برخی هنرمندان برجسته همانند نقاش مشهور بهزاد شامل ۲۶۰ دست نوشته و کتاب‌ها و نسخه‌های خطی و یک مقبره با تزیینات و کاشیکاری‌های تاریخی متعلق به سال ۱۳۷۸ میلادی در این موزه دیده می‌شود. در سال ۲۰۰۸ شهر قدیم هرات برنده جایزه میراث فرهنگی آسیا-اقیانوسیه در سازمان علمی فرهنگی آموزشی (یونسکو) سازمان ملل شد.

ـ چهار سوق یا چارسو؛ بازارها و محله های تاریخی و قدیمی هرات باستان

شهرقدیم هرات دارای چهارمحله و چهار بازار میباشد. شهر کهنه هرات یا چهار سوق، نقطه عطف شاهکاری های معماری قدیم آن ولایت است. در این منطقه صدها خانه، دالان و چهار تیمچه (بازار های سربسته) وجود دارد که قدامت تاریخی چند صد ساله دارند.

چهارسوق را مردمان امروزی هرات «چهارسو » نیز می خوانند؛ این بازار در حقیقت یک چهارراه قدیمی است که در هر خیابان آن دکان ها و کارگاه های صنعتی، کاروانسراها و بازارهای سرپوشیده قرار دارد. در بازار چهارسوق، امروزه صنایع سنتی زیادی یافت می شوند که برخی از آنها وسایل زراعتی تولید می کنند و بسیاری دیگر آنها به تولید کالاهایی می پردازند که معمولاً در زندگی شهری استفاده می شوند. کارگاه های زرگری، مسگری، آهنگری، ابریشم بافی و شیشه سازی هنوز در بازار چهارسوق به همان شیوه گذشته وجود دارند. در ضلع جنوبی بازار که به طرف «دروازه قندهار» می رود، بیشتر کاروانسراها موقعیت دارند که در گذشته محل اقامت کاروان های تجارتی بوده اند.

– حوض وزیر یا حوض چهارسوق هرات، بزرگترین حوض تاریخی آسیا

در داخل و بیرون شهر هرات ۸۲ حوض تاریخی و مسقف وجود دارد که ذکر برخی از حوض های داخل شهر قدیم در این مجموعه کافی خواهد بود. چهار محلۀ شهر قدیم هرات دارای ۱۶ حوض سر پوشیده بوده که فهرست آنها بدین صورت است:

حوض تاریخی چهارسوق هرات یکی از نمونه‌های هنر معماری مکتب هرات بوده و بزرگترین حوض تاریخی جهان است  ساخت وساز این حوض به دوره تیموری های هرات میرسد. :به گفته شماری از مورخان حوض چهارسوق در زمان شاهرخ میرزا در سال‌های ۸۱۰ هـ ق ساخته شده است. در آن زمان تمام چهار بازار مرکز شهر هرات مسقف شده بود.

صحن این حوض ۴۰۰متر مربع است که گنجایش‌ ۲۴۰۰ متر مکعب آب را دارد. مساحت این آب انبار ۶۲۵متر مربع و ارتفاع آن از سطح حوض ۱۶٬۵متر است؛ عمده‌ی مصالح به کار رفته در آن خشت پخته، سنگ چونه و گچ است. این حوض ۱۹ متر طول، ۱۹ متر عرض و ۵٬۵ متر عمق دارد در ضمن از سطح بالای حوض تا کف آن ۱۵پله زینه وجود دارد.

– کازرگاه؛ مدرسه و مقبره خواجه عبدالله انصاری معروف به پیر هرات عارف و شاعر نامدار و پرآوازه:

«گازرگاه» در «هرات» افغانستان مقبره بسیاری ار عارفان، شعرا و ادیبان معروف از جمله «خواجه عبدالله انصاری هروی» است که بسیاری جهانگردان از سایر کشورهای مختلف را به این مکان می‌کشاند.

در این مکان تاریخی افزون بر مقبره های بزرگان و نامداران علم و ادب و عرفان، وجود آثار تاریخی بخصوص سنگ نوشته هایی بزرگ با قدمت پانصد ساله و  هشتصد ساله که تجلی مکتب هنری هرات باستان است، از جمله سنگ هفت قلم به عنوان شاهکار حکاکی جهان را می توان مشاهده کرد.

تمام ساختمان از سنگ و خشت آباد شده و کاشی‌هایی به رنگ طلایی و آبی در تزئینات آن به کار رفته‌است و انواع خطوط «معقلی»، «کوفی» و «ثلث» با مهارت و استادی تمام در آن جلوه گری می‌نماید. به روایتی مورخین گازرگاه مسیر  پر از ابنیه‌های باستانی در بین آسیای‌میانه و شرق بوده و یکی از منزلگاههای سیاحین در گذشته نیز بوده‌است. امروز نیز گردشگران و سیاحین بسیار زیادی از کشورهای اسلامی و نیز کشورهای اروپایی از این مجموعه بناهای تاریخی بازدید به‌عمل می‌آورند که به گازرگاه شهرت جهانی بخشیده است.

– آرامگاه ملکه گوهرشاد بیگم بانوی علم و فرهنگ همسر شاهرخ میرزای تیموری؛ بانی مصلی بزرگ تاریخی هرات و مسجد جامع گوهرشاد مشهد

مهدعلیا، ملکه گوهرشاد بیگم معروف به گوهرشاد آغا از اشراف زنان هرات باستان و از نامداران و سیاستمداران دوره تیموریان است. او زنی بسیار نیکوکار، ثروتمند، ادب دوست، هنرپرور، باوقار، خردمند، و زنی سیاستمدار بود.

گوهرشادبیگم همسر سلطان شاهرخ میرزای تیموری بود که پس از پدرش امیر تیمور، به مدت ۴۳ سال بر مناطق وسیعی از ایران و افغانستان حکمرانی کرد. او همراه همسرش رنسانس فرهنگی، از طریق صرف حمایت بی‌دریغ خود از هنر و جذب هنرمندان، معماران، فیلسوفان و شاعران به دربار خود به‌وجود آوردند از آثار و بناهای خیریه‌ای که توسط گوهرشاد خاتون بنا شد، مسجد جامع، مدرسه و خانقاه شهر هرات افغانستان و مسجد جامع گوهرشاد مشهد در ایران بیش از همه اهمیت دارند که در هر دو به نام آن بانوی نیکنام به «مسجد گوهرشاد» موسوم و مشهور می‌باشند. این بانوی فرهیخته در کنار قبر فرزندش شاهزاده بایسنقرمیرزا و همسرش سلطان شاهرخ میرزای تیموری در مجموعه مدرسه و مسجد گوهرشاد هرات به خاک سپرده شد .

– پل تاریخی مالان با قدمتی ۹۰۰ ساله

پل مالان یکی از قدیمی‌ترین پل‌های افغانستان است که بر روی رودخانه هریرود در منطقه‌ی مالان ولایت هرات ساخته شده است. قدمت این پل به دوران قبل از اسلام و هم‌زمان با شکل‌گیری شهر هرات می‌رسد. پل «مالان» در شهر هرات بر روی هریرود بیش از نهصد سال پیش توسط یکی از زرتشتیان هروی احداث شده است. براساس برخی از حکایت ها، تاریخ ساخت پل مالان تا پیش از ظهور اسلام نیز ذکر شده است.  در روایتی درقرن پنجم هجرى شمسى دوخواهر به‌نام‌هاى بى بى نور و بى بى حور با پشتکار، تهداب این پل را با مخلوط پوست تخم مرغ ساختند که تحمل وزن زیاد و مقابله با طوفان ها و سیلابها را داشته باشد. پل مالان با ٢۴٠ متر طول، ٨ متر عرض و ١٠متر ارتفاع واقع شده است. این پل دارای ۲۲ عدد زیرگذر می‌باشد. شماری از نویسندگان و پژوهشگران در مورد مواد ساخت این پل نوشته اند که در ساخت این پل از خاکستر و آهگ و تخم مرغ استفاده شده است.

– مقبره خاتم الشعراء میرعبدالرحمن جامی شاعر و ادیب نامدار جهان

درگوشه شمال غربی شهر هرات از ارتفاع بالا، گلدسته های آجری با ارتفاع بلند نگاه هر ببینده را به خود جلب می کند. این مکان، آرامگاه «نورالدین‌ عبدالرحمن» ‌ فرزند «نظام‌ الدین‌ احمد» ملقب‌ به‌ جامی‌ از مشهورترین‌ شعرای‌ ادیب فارسی‌زبان‌ قرن‌ نهم‌ هجری‌ قمری‌ است‌. نورالدّین عبد الرّحمن بن احمد بن محمد، معروف به جامی؛ شاعر، موسیقی‌دان، ادیب و صوفی نام‌دار است. وی سال ‌۸۱۷ هجری قمری به دنیا آمد. نورالدین عبدالرحمن جامی در۸۱ سالگی در شهر هرات وفات یافت و امیرعلی شیرنوایی وزیر دوره تیموریان، قطعه زمینی در شمال غربی و بالاتر از مصلای بزرگ هرات را مکان دفن وی انتخاب کرد.با گذشت نزدیک به پنج قرن هنوز هم آرامگاه وی مورد احترام همه مردم افغانستان و علاقه‌مندان به علم و ادب و عرفان در سراسر جهان است.

ـ آبده تاریخی و مقبره خواجه غلتان ولی:

«شیخ یحیی بن عمار سجستانی» معروف به «خواجه غلتان» از بزرگان دیار هرات به حساب می‌آید. در نزد مردم هرات این باور وجود دارد که شیخ یحیی سجستانی، در هنگام رسیدن به هرات از جانب کوهی وارد شهر شد. چون مشاهده کرد که خاک این شهر، مدفن اولیا، دانشمندان، هنرمندان و دیگر بزرگان است، وی به خود اجازه نداد که بر آن خاک مقدس، پای نهد. پس خود را با غلت زدن به شهر رساند و در همین چرخش نیز درگذشت. به این سبب به «خواجه غلتان» معروف شد. در قسمت شرقی آرامگاه خواجه غلطان زمینی چهار گوش وجود دارد .در بخشی از این زمین سنگ تختی وجود دارد. بازدید کنندگان این مزار معمولاً سر خود را روی این سنگ میگذارند و دو دست خود را جلوی چشمان خود میگیرند و سپس در همان حالی که چشمان خود را بسته اند سه چرخ به دور خود میچرخند پس از چرخ سوم بنا به نیرویی که تاکنون ناشناخته مانده است این چرخش ادامه پیدا میکند و فرد را در سراسر زمین به گردش میآورد بطوری که باید فرد دیگری بیاید و او را از حرکت باز دارد. در حال حاضر از شهرهای دیگر افغانستان و گردشگران خارجی نیز به این مکان توجه خاصی دارند و برای بازدید به خواجه غلتان می‌آیند.

آشنایی با برخی از آثار و صنایع هنری و دستی کهن هرات:

«سنگ هفت قلم» ؛ شاهکار حکاکی جهان در افغانستان

سنگ هفت قلم» از نفیس ترین آثار هنری دوران تیموریان در هرات است که بسیاری از باستان شناسان بر این باورند که نظیر آن در جهان وجود ندارد.

سنگ هفت قلم یکی از آثار تاریخی و مهم ترین میراث هنری دوران تیموریان است که اینک در جوار مزار «خواجه عبدالله انصاری» در هرات بر سر مزار «غریب میرزا» فرزند جوان «سلطان حسین بایقرا» قرار دارد. این اثر هنری از شاهکارهای صنعت سنگ تراشی و حجاری در جهان محسوب می‌شود که به دست هنرمندان مشهور مکتب هنری هرات چون «کمال الدین بهزاد» و «شمس الدین حکاک» خلق شده است.

دیگ هفت جوش هرات شاهکار جهانی هنرهای دستی افغانستان:

در گوشه ای از صحن مسجد جامع هرات دیگ برنجی بزرگی جلب توجه می کند که از لحاظ ساخت و تزئینات یکی از شاهکارهای شگفت تاریخ هنر و صنعت به شمار می رود که در گذشته در روزهای متبرک در آن شربت تهیه و بین مردم توزیع می کردند. محیط این دیگ که در قرن هشتم هجری ساخته شده.  ۶/۴ متر و عمق آن به ۵/۱ متر است و در قسمتی از آن این شعر زیبای سعدی جلب توجه می کند:

غرض نقشیست کز ما باز ماند که هستی را نمی بینم بقائی

مگر صاحبدلی روزی برحمت کند در کار درویشان دعائی

به اساس روایات مؤثق تاریخی این دیگ بزرگ در سال ۷۷۷ هجری قمری از هفت مادۀ معدنی: برنج، آهن، نقره، چُدن، مس، آلمونیم و سرب ریخته گری شده و بعد وقف مسجد جامع شهر هرات گردیده است. شعاع سر این دیگ نفیس و کم نظیر ۸۵ سانتیمتر، قطر آن ۹۴ سانتیمتر، عُمق آن یک متر و دورادور سر آن که به گونۀ لبه دار به طرز ظریفی ریخت گردیده حدوداً ۲۰ سانتیمتر میباشد که با نام مبارک الله (ج) و محمد ( ص ) مزین و دوازده عدد جا گیلاسی نیز بالای آن ریخت شده است..

هنر ۶۰۰ ساله ابریشم‌بافی در هرات

ابریشم‌بافی صنعتی تاریخی و سنتی در هرات است که به گفته برخی منابع در این منطقه سابقه‌ای ۶۰۰ ساله دارد. صنعت ابریشم‌بافی در هرات افغانستان سابقه‌ای ۶۰۰ ساله دارد و این شغل در بسیاری خانواده‌ها موروثی است. در گذشته در هرات نزدیک به ۳۰۰ کارخانه ابریشم‌بافی وجود داشت، .

«کاشی‌سازی» ؛ هنری ۶۰۰ ساله در هرات

صنعت کاشی‌سازی در ولایت هرات پیشینه‌ای ۵۰۰ تا ۶۰۰ ساله دارد و این صنعت در دوره‌های مختلف، فراز و نشیب‌های زیادی را پیموده و اکنون تنها چند کارگاه کوچک در شهر هرات این هنر را زنده نگه داشته‌اند

تجلی مکتب بزرگ ادبی و هنری هرات در جاذبه های گردشگری افغانستان:

(مینیاتوری، نقاشی، معماری، کاشی کاری، خطاطی، حکاکی، شیشه گری، سفالگری، شعر و موسیقی و…):

مکتب هنری و ادبی هرات یکی از تأثیرگذارترین مکاتب هنری و ادبی در جهان است که بسیار از سبک های هنری دور و نزدیک وام دار این مکتب هستند. در نقاشی، مینیاتوری، خطاطی و حتی شعر و موسیقی در بسیار از کشورها می تواند اثرات این مکتب را مشاهده کرد. بخصوص در نقاشی، مینیاتوری و معماری از سبک‌های مهم هنری است که در دوره تیموریان و در زمان زمامداری شاهرخ درهرات پایه‌گذاری شد.  این سبک در دوره سلطان حسین بایسنقرا پیشرفت زیادی می‌کند.

مکتب هرات بعدها با کمک هنرمندان بسیاری در سطح جهان منتشر شد و تأثیر زیادی بر هنرمندان و هنرهای آن داشته است. .نمونه های متنوع از این مکتب را در آثار تاریخی موجود شهر هرات می توانیم به وفور مشاهده کنیم.

ثبت نام در تور هرات گردی: http://afghantravel.af/?p=3237

ـ برخی از غذاها و سوغات محلی و سنتی مخصوص هرات

(شیریخ، حلوا، شیرپره، شورنخود، جلغوزه، کیچیری و…)

برخی از تفریحات و سرگرمی های محلی هرات :

۱ـ کاغذبادبازی(بادبادک بازی یا گودی پران)

۲ـ بازی محلی توپ و دنده

۳ـ آب بازی(شنا)

۴ـ گادی سواری(کالسکه سواری)

۵ـ اسب سواری

۶ـ ریگشا سواری

۷ـ کشتی محلی

۸ـ اتن ملی (رقص ملی)

و…

گالری تصویری جاذبه های گردشگری هرات باستان