آرامگاه رابعه بلخی

آرامگاه رابعه بلخی،اولین دری زبان  شاعر سده چهارم هجری خورشیدی برابر با دهم میلادی در دوره سامانیان، در نزدیکی جنوب شرق مسجد جامع تاریخی خواجه ابو نصر پارسا در میان پارک مرکزی شهر باستانی بلخ واقع است و کدام ساختمان تاریخی ندارد.
در سال ۱۳۱۶ هجری خورشیدی برابر با ۱۹۳۷میلادی بر فراز آرامگاه وی از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ بنایی به شکل مکعب با دروازه ورودی بسیار تنگ ساخته شده که هیچ گونه زیبایی هنری نداشت، اما در سال ۱۳۹۲هجری خورشیدی برابر با ۲۰۱۳میلادی از کمک های دولت فدرال آلمان، توسط بنیاد فرهنگی آغا خان ساختمان زیبایی به درازای و پهنای بیش از هفت متر و بلندای سه متر و نود سانتی از خشت های مربع که دارای چهار ورق در چهار سو است، ساخته شده است.
رابعه دختر کعب بلخی، شاعر مشهور تاجک تبار در سده چهارم هجری خورشیدی برابر با دهم میلادی و هم روزگار سامانیان و رودکی، نخستین زن سخن ور زبان فارسی دری است.
او از ملک زادگان است و پدرش در بلخ و قزدار و بست در حوالی قندهار و سیستان فرمانروایی می کرد و یک برادر نیز داشت به نام حارث .
رابعه را جز شاعران آل سبکتگین می دانند و به زبان های فارسی دری و تازی شعر می گفت و سرگذشت او را در مثنوی یی به نام (گلستان ارم) به نظم درآورده است.
مولانا عبدالرحمن جامی در نفحات الانس او را از زنان پارسا، زاهد و صوفی شمرده و از قول ابوسعید ابوالخیر گفته است که رابعه بر غلامی عاشق بود، اما عشقش از گونه عشق های مجازی نه.
شیخ فریدالدین عطار نیشا پوری در مثنوی، الهی نامه، داستان شور انگیز و مفصلی در باره او دارد.
بر مبنای این داستان رابعه دختر کعب، حاکم بلخ، پس از درگذشت پدر به برادرش حارث که جای نشین پدرش بود، سپرده شد.
رابعه پنهانی دلباخته یکتن از غلامان حارث به نام بکتاش شد و برای او شعر می سرود؛ تا سرانجام حارث به این راز پی برد و دستور داد تا رابعه را در گرما برده و رگ دستان او را بگشاید و درِ گرما به را به سنگ و گچ مسدود کنند، روز بعد چون در گرما به را می‌گشایند، پیکر بیجان رابعه را مشاهده می‌کنند که با خون خویش اشعاری را خطاب به بکتاش با انگشت بر دیوارهٔ گرما به نگاشته است. بکتاش پس از آن، به نحوی از زندان می‌گریزد و شبانه سر از تن حارث جدا می‌کند، سپس بر مزار رابعه رفته و جان خویش را می‌گیرد.
سروده های که از رابعه به جا ماند، نشان دهنده نگرش ژرف او به زیبایی های آفرینش و سرشار از شور عشق و تخیل و عاطفه اند.
به نام رابعه بلخی در شهر مزار شریف، مرکزولایت بلخ، جادۀ مسما شده است و نیز مکتب دخترانه یی در شهر کابل به نام اوست.
از این شاعر بانوی بلخی هفت غزل، چهار دو بیتی و دو دو بیت مفرد به جا مانده که مجموعاً پنجاه و پنج بیت می شوند.