سَمَنگان یکی از ۳۴ ولایت (استان) افغانستان است. مرکز این استان شهر آیبک است. شهر قدیمی سمنگان در جنوب شرقی خلم، در ولایت مزار شریف و در طول تاریخ بر سر یکی از راههای مهم بلخ بودهاست. در شاهنامه فردوسی چنین آمدهاست که رستم زال با تهمینه دختر شاه سمنگان ازدواج کرد. سمنگان یکی از ولایات کهن ایران باستان بوده مرکز آن شهر شاداب وسر سبز ایبک میباشد؛ که ارتفاع آن از سطح دریا بیش از هزار متر است. این منطقه خیلیها حاصلخیز بوده، حبوبات و میوههای فراوان دارد. آب و هوای ایبک شهرت زیاد داشته چنانچه گفتهاند: آب ایبک، نان ایبک، خواب ایبک. سمنگان در امتداد شاهراه کابل-حیرتان بین بغلان و بلخ در یک منطقه مهم کشور افغانستان واقع شده که در اثر کشف شواهد و آثار تاریخی اهمیت خاصی پیدا کردهاست.
نام ولایت: | سمنگان |
مرکز ولایت: | آیبک |
ولسوالی ها: | آیبک، حضرتِ سلطان، خُرم و سارباغ، دره صوف بالا، دره صوف پایین، روی دوآب، فیروزنَخچیر |
مساحت : | 112670 کیلومتر مربع |
جمعیت: | 3780000 نفر |